De moestuin op je bord … Wim vertelt

De moestuin op je bord … Wim vertelt De moestuin op je bord? Deze uitspraak is mij min of meer aangedragen na een reactie op “iets” dat ik had gegeten uit de moestuin… het waren de woorden van onze zeer bekende tuinvriendin Liane Schofer, een vrouw die een prachtige tuin heeft en verzorgt en die weet waar ze over praat … Dat “iets” wat ik zojuist noemde, dat slaat op wat ik afgelopen week gegeten heb, de toppen van de tuinbonen. tuinbonen top je in deze tijd (begin – half juni) om de zwarte luis, die zich op de plant kan bevinden en zich vaak ophoudt in de toppen, te voorkomen. Die toppen knipte ik er altijd af en zolang ik al tuinier, verdwijnen ze op de composthoop. Maar de afgelopen tijd las ik het één en ander over wat je er ook mee kunt doen, de luisvrije toppen uiteraard, even wassen en dan in de wok met een uitje en een teentje knoflook, dat klinkt raar toch? Ik heb het geprobeerd en het leek uiteindelijk op spinazie, ik had er ook nog een klein stukje van een peper in verwerkt en een beetje nootmuskaat erover gestrooid. Het was verrassend lekker. Toen ik hier over vertelde kreeg ik verschillende reacties, van: “hopen dat je morgen nog leeft… tot heerlijk, doen wij ook vaak”. Het was dus Liane Schofer, die zei : “De moestuin op je bord”… Er werd gevraagd of er nog meer vreemde recepten zijn, dat zal vast, ik weet ook niet alles. Maar enkele kunnen we vast wel opschrijven, want op dit moment is er al veel te oogsten en wat doen we er mee? De Bieslook bijvoorbeeld, jaren lang gebruikte ik een paar sprietjes voor de sla, en tegenwoordig eet ik ook de bloemetjes, een prachtig gezicht, de goudbruin gebakken aardappelen in de pan, met stukjes bieslook erover en de mooie meegebakken roze/paarse bloemetjes, nog lekker ook :) . En om nog even bij de tuinbonen te blijven… wij eten de boontjes uit de peul, sommige doppen ze enkel, zoals ik het doe en anderen doppen ze dubbel, wat inhoudt dat ze het velletje ook nog van het boontje afhalen, omdat de smaak dan beter is, minder bitter, maar voor mij blijft de smaak van tuinbonen toch beter behouden met enkel doppen, afijn, ieder zijn eigen smaak. Dan zijn er nog die de tuinbonen heel jong plukken en met schil en al koken, uiteraard dus wel de jonge dunne boontjes, opstoven met een uitje, knoflook, citroensap, olijfolie… beetje peterselie erover, tja, het meeste haal je dus gewoon uit je tuin. En dan bestaat er ook nog zoiets als tuinbonensoep, ik wist niet wat ik hoorde, zelfs de spellingcontrole slaat erbij op hol… tuinbonensoep, klinkt goed, maar of het lekker is? Het wordt gemaakt van de schillen waar de boontjes uit zijn gehaald, deze schillen moet je heel fijn snijden, dan gebruiken voor een soepje naar keuze met eigen ingrediënten, of het ook lekker is? Dat mag jezelf bepalen. Ik ken van kinds af aan, alleen het gewone tuinboontjes eten… en de schil? Met de zachte binnenkant over een wrat wrijven, dat zou de wrat minder maken of verwijderen, maar met alleen wrijven gaat het niet zo snel, dus misschien een stukje tuinboon schil vast maken op een wrat, dat zal vast beter werken. Het jonge blad is lekker in een salade. bietjes, lekker, de rode of gele of gestreepte bietjes, wie kent ze niet, iedereen is toch gek op bietjes? Wat doen we met het loof? Dat knippen we eraf en hup.. op de composthoop, maar dat hoeft niet direct, want de jonge blaadjes kunnen prima in een verse salade, ik heb het geprobeerd en het was heerlijk. broccoli en / of bloemkool.. je gebruikt de roosjes, zoals wij dat noemen, van deze planten, maar vergeet niet een stukje van de steel in plakjes mee te koken, echt lekker hoor, ook van bloemkool, het binnenste hart , onder de bloemkool zeg maar, gewoon in stukjes meekoken, zeer gezond en lekker. spinazie , van vroeger uit gekookt met een eitje, tegenwoordig in de wok of vers met olie en azijn, een soort salade zeg maar, ook lekker met honing- en mosterdsaus, of verse honing… En wat lezen we nog meer, radijsjes in het zoetzuur, had ik nooit eerder van gehoord. Wel van augurken en komkommers en ja, ook van repen courgette, heerlijk met het juiste recept. En die recepten zijn er te vinden, via Google, maar vraag het eens aan de leden van een Facebook groep Moestuin, ze weten wel raad. Zelf heb ik het ook al eens gedaan, het is niet zo heel moeilijk hoor, maar de ene heeft liever een iets zoetere en de andere een iets zuurdere augurk, dus dat is een beetje uitzoeken. In mijn geval heb ik per liter gewone witte azijn, de goedkope, 300 gram suiker toegevoegd . De azijn met de suiker aan de kook gebracht en even zacht laten doorkoken. Intussen had ik alle potten en deksels al goed schoongemaakt, gewassen in soda of gewoon goed afgewassen met een druppeltje afwasmiddel, maar in de afwasmachine kan ook, maar die heb ik niet. Iedere pot vulde ik met een eetlepel mosterdzaad, 2 laurierblaadjes, twee of drie kruidnagels, paar peperkorreltjes en naar smaak een in ringetjes gesneden rode ui of Sjalot. Vervolgens druk ik zoveel mogelijk augurken in een pot of je snijdt een komkommer of courgette in repen of plakken en vult daar de pot mee, als de potten gevuld zijn, giet je de kokende azijn met suiker over de inhoud van de pot, totdat het azijn tot aan de rand van de pot is gevuld, dan draai je het deksel er goed op en zet de pot op de kop op bijvoorbeeld een handdoek. Laat ze zo staan totdat de potten afgekoeld zijn. Dan niet meer aan het deksel draaien, maar de potten van buiten schoonvegen en voorzien van een etiket met inhoud en datum. Je kunt ze zo minstens 2 jaar bewaren. Maar ik zal het verder niet hebben over inmaken en wecken, ik heb hierover trouwens een mooi boek gekregen, misschien een tip om hier eens naar uit te kijken, als je echt inmaken wilt in potten. Waar we het over hadden … daar zal ik mee verder gaan... paprika’s en pepers, zoals de meesten wel weten, zijn deze beide bekend onder de naam Capsicum, ze zijn dus eigenlijk hetzelfde, maar paprika is de zoetere variant en de pepers staan bekend om hun wat pittigere karakter. Maar ook hiervan kun je poeder maken, hoe dat moet? Daar weten anderen meer over dan mij. Bijvb. Nicole Newby maakt zelf haar peperpoeder, niet uren in de oven om ze te drogen, maar in een groentedroger, en vervolgens maalt ze de gedroogde delen tot een fijn poeder, klaar voor gebruik. Rabarber, lekker als tussendoortje, in een compote of als toetje door de yoghurt, maar ook heel lekker in een rabarbertaart. Borage, komkommerkruid, zowel het blad als de bloemen kun je verwerken in een salade. Dit jaar heb ik weer eens schorseneren gezaaid, een vergeten groente die ik even niet wilde vergeten en dus na jaren weer in mijn tuin. Keukenmeidenverdriet, zo worden ze ook wel genoemd, omdat ze lastig te schillen zijn en dat je er dan hele vieze handen van krijgt. Dat probleem heb ik nooit gehad, ik was het zand eraf en kook ze met schil en al, net als bieten, om vervolgens als ze gaar zijn, de schil er zo af te schuiven… En knoflook, ook daar kun je tegenwoordig veel meer mee dan een teentje persen en door de macaroni te verwerken… Knoflook is heerlijk en super gezond. Als je heel veel over hebt kun je een bol Knoflook een half uur in de oven poffen. Alleen het puntje van de teentjes afknippen anders ontploft het in je oven. Je laat ze gewoon in de schil. De teentjes zijn dan heerlijk mild van smaak. Prak ze fijn met wat mayonaise of yoghurt en je heb een heerlijke saus 30 minuten in de oven op 190 graden. Sjalotjes, je gebruikt de bolletjes die net als Knoflook uitgroeien aan 1 teentje, er komen er dus meer aan, maar ook het groen van deze Sjalot kun je gewoon gebruiken in diverse gerechten, waaronder een frisse salade of op een pizza. Ach, er is nog zoveel meer, de meeste recepten zijn bekend. pompoen, heb ik afgelopen jaar ingemaakt in het zoetzuur, wel wat meer suiker gebruikt dan bijvb, de augurken, het was heerlijk, maar ook pompoensoep is lekker en wat dacht je van stukken pompoen , ingesmeerd met olie en honing en dan in de oven, met schil en al, de schil wordt zo zacht, dat je deze gewoon mee kunt eten. courgettesoep is ook bij de meesten wel bekend, maar wat dacht je van slasoep? Al je sla wat je over hebt, verwerken tot een lekker soepje. raapstelen , lekker het jonge blad, in een voorjaarsstamppot, maar lees het eens na, want wat zijn raapstelen eigenlijk? Het is het jonge groen van jonge plantjes uit de rapen familie, want als je ze laat doorgroeien, zie je dat er ook knolletjes aan de plant komen. Dus zaai je meiraapjes, dan kun je dat doen voor de raapjes, maar bij teveel kun je dus gewoon het jonge blad gebruiken als raapstelen. Dit geldt dus ook voor het jonge blad van de koolraap plant. Het blad is hetzelfde als raapstelen, ook wel bladmoes genoemd. Het jonge groen van koolraap kun je eten als raapstelen. aardappelen, nee het loof is giftig, dat gaan we niet eten, dat zou niet goed zijn, maar aardappelen, daar hoef ik weinig over te zeggen, wat kunnen we daar veel mee. Koken, bakken, frituren, gratineren, poffen, puree, noem maar op, tot chips toe … Laat aardappelras jelly, stevig in de kook, ook lekker om te bakken, geel van kleur, hoge opbrengst. Over chips gesproken, weet je dat je van pastinaken en van Rettich ook chips kunt maken? Hoewel ikzelf de smaak van pastinakenchips veel lekkerder vind, gewoon schillen, dunne plakjes maken en frituren… klein beetje zeezout of gewoon zout erover en smullen maar… Eigenlijk hoeft er dus niet zoveel weg te worden gegooid, we kunnen veel meer uit de tuin halen en op ons bord leggen, dan we eigenlijk dachten. Geniet deze zomer lekker van alles uit de tuin, de groenten, de zelfgemaakte jam, de aardbeien op de taart, de komkommers als tussendoortje, een lekker vers worteltje zo uit de tuin, even afspoelen… het komt vast allemaal goed. Tot slot wens ik jullie allen een fijne zomervakantie, met heel veel zon, zoals deze zonnebloem het jullie wel wil zeggen. maar vergeet de tuin niet. Wim .