Winteruien kweken in 13 stappen voor een vroege oogst
Winteruien kweken geeft je de garantie dat als eerste vanuit je moestuin uien terugbrengt naar de keuken. Winteruien zijn vrij grote, winterharde uien die lage temperaturen aankunnen. Het grootste deel van hun groei gebeurt na de winter maar het is belangrijk dat de planten voor de winter al een goed wortelgestel aanmaken. Hierdoor hebben ze een 'vegetatieve voorsprong' ten opzicht van de zomer uien die we in februari-maart uitplanten. Je kunt de winteruien kweken door ze te zaaien maar makkelijkst is het om plant- of pootuien te gebruiken. De soorten die op deze website verkrijgbaar zijn kun je hier vinden.
Stap 1 - Op tijd beginnen
Start je grondvoorbereiding in de late zomer of herfst. Je kunt je plantuitjes al planten vanaf augustus maar de meeste moestuiniers wachten tot oktober wanneer het weer wat gekoeld is. Je kunt zelfs wachten tot in november maar dan mag de grond nog niet gecompacteerd zijn door vorst.
Stap 2 - Kies een goede plek in de moestuin
Kies een zonnig plekje in de tuin. Winteruien zijn winterhard genoeg om in moeilijke weersomstandigheden te overleven, maar ze houden er toch van om in de zon te staan.
Stap 3 : Maak je grond goed los
Maak je grond los. Je kunt dit heel goed doen met een woelvork of spitvork. Uien gedijen best in losse grond die goed waterdoorlatend is. Mensen met leem grond hebben hier een streepje voor op mensen die op een klei- of zandbodem moeten werken. Heb je een zand- of kleigrond, verwerk dan veel geteerde compost in de grond waar je je uien plant (zie stap vier). Verse mest of compost is veel te krachtig voor uien en zal geen goede resultaten opleveren.
Stap 4 : Voed je grond met Vinassekali
Meng naast organisch materiaal ook Vinassekali in de grond waar je zult planten. Organisch materiaal is in de meeste gevallen geteerde compost. Potgrond voor moestuinen is vaak te krachtig voor uien. De compost en de Vinasse Kali geven de nodige voeding aan de uien en de compost houdt ook goed het vocht in de grond vast.
Stap 5 - Poot je plantuitjes
Plant elke poot ui 2,5 tot 5 cm diep. In zandgrond kun je hem iets dieper plaatsen dan in kleigrond. Wanneer je bovenstaande stappen gevolgd hebt, heb je losse aarde en kun je de uitjes planten met hun topje net boven de grond. Let wel op dat vogels die topjes niet aanschouwen voor wormen, want dan worden je poot uitjes uitgepikt. Insectengaas kan hier een oplossing bieden, wanneer het warmer wordt, beschermt het gaas je uien ook tegen de uivlieg.
Stap 6 - Respecteer de plantafstanden van je uien
Plaats de pootuien 10 tot 15 cm uit elkaar. Wil je grotere uien, plaats ze dan verder uit elkaar en omgekeerd. Tussen elke rij laat je ongeveer 30 cm. 30 cm is een schoenmaat 45. Mensen met kleinere voeten zetten hun rijen uien best nog een paar centimeter verder uiteen.
Stap 7 - Overweegt een laag mulch
Bedek je plant uien eventueel met een mulch laag. Zo verdampt het water minder en verblijven je winteruien ook in iets warmere grond dan wanneer je het niet doet. Mulch kan bestaan uit stro, bladeren, compost enzovoorts.
Stap 8 - Water geven
Geef de uien tijdens de eerste 3 weken twee keer per week water. Op dat moment hebben je uien al een wortelgestel. Na die twee weken vermijd je water, zeker als de grond bevroren is. Eens de grond na de winter opwarmt kun je je gieter weer boven halen wanneer je ziet dat de grond hard, gebarsten of droog is.
Stap 9 - Voeding geven (optioneel)
Geef de uien twee dosissen BIO meststof voor uien. De eerste keer voor een potentiële vorstperiode (eind oktober - begin november). De tweede keer bemest je in de lente (april). Dit zal resulteren in dikke uien.
Stap 10 - Hou je uien onkruid vrij
Hou je uien bed onkruid vrij. In het grootste deel van de teelt van winter ui is onkruid niet zo een probleem, wanneer het koud is groeit het onkruid niet zo snel. Maar zie je echter onkruid bij de eerste zonnestralen, verwijder onmiddellijk. Onkruid vecht onderling met de uien om voedingsstoffen en water. Dit resulteert in kleine, droge uien.
Stap 11 - Bescherm je uien
Pas voor ziektes. In het begin van de teelt zul je geen problemen ondervinden maar eens de aarde in voorjaar opwarmt worden allerhande schimmels en schadelijke insecten actief. Insectengaas kan hier vanaf maart een oplossing bieden. In het begin van de teelt zorgt insectengaas er ook voor dat vogels niet bij het pootgoed kunnen.
Stap 12 - Eet loofstengels
Het loof van uien kun je in de lente oogsten vanaf het 10 cm lang is. Je kunt je met een tuinschaar afknippen en gebruiken in alle recepten waar ja anders ui zou in gebruiken. Knip wel niet al het loof van dezelfde ui.
Stap 13 - Oogst je uien
Oogst de uien van zodra het loof bruin wordt, dat gebeurt tussen mei en juli afhankelijk van het weer en het moment van aanplant. Krijgen de uien voordat het loof bruin wordt een zaadzakje op het loof, dan gaat er iets fout in je teelt. Dit verschijnsel is een teken dat de plant in paniek is en zich wil voortplanten. De reden kan zijn dat er te weinig voeding is of omdat de grond te compact geworden is waardoor de plant te weinig voedingsstoffen kan opnemen. Oogst deze uien snel, hun smaak neemt dagelijks af. Wanneer het loof afsterft en je uien klaar zijn, kun je ze bij het loof omhoog trekken of een riek gebruiken om de wortels los te maken. Verwijder (in tegenstelling tot bij aardappelen) zoveel mogelijk aarde voor je ze te drogen legt. Droog je uien tot ze een donkere schil krijgen en bewaar ze daarna in een donkere, koele plaats.
Tips
Verwijder zoveel mogelijk huid voor je je uien bewaart. Hoe meer huid je verwijdert, hoe droger je uien zullen worden, hoe langer ze bewaren. Je kunt ook overwegen om een uien vlecht te maken. Hang de uien op om te drogen of droog ze op een rooster.
Wat heb je nodig om winteruien te kweken :
Veel succes! Warme groeten, Tom.
