April doet wat hij wil. Wij ook, we gaan zaaien!

“April doet wat hij wil” is een oud Nederlands gezegde en heeft betrekking op het weer. “Een droge maart en een natte april, is de boeren hun wil”, dat is ook een gezegde. En aangezien wij allemaal een klein beetje “boeren” zijn, in dit geval moestuinboeren ... slaat het ook op ons en moeten we blij zijn met de regen die er in april gaat vallen. Want als we gaan zaaien willen we er ook graag een regenbuitje over zodat het zaad kan kiemen en de plantjes gaan groeien. Natuurlijk wel met op zijn tijd de zon erbij om de aarde te verwarmen. Voor sommige heeft het veel te lang geduurd en staan de courgetteplantjes al weken op de vensterbank en voor de andere is het nog vroeg genoeg. Immers in het verleden zaaiden we pas vanaf half april en dan kwam het ook allemaal goed. Dan heb ik het over de moestuintjes buiten op een moestuincomplex of op de tuin of het land bij huis. Natuurlijk zijn er mensen die vroeg zaaien en daarvoor een propagator aanschaffen of speciale groeilampen. Voor bijvoorbeeld pepers en paprika, aubergines en tomaten. Zo worden de planten voor gekweekt en ik heb geleerd dat dat voor deze groep planten een pré is, want in het verleden kweekte ik nooit een mooie gekleurde paprika en door vroeger te zaaien, met mijn mooie groeilamp, gekregen van een goede vriendin, kweek ik nu ook aan het eind van het seizoen mooie rode paprika’s en pepers. Maar ik beperk mij in dit verhaal over het buiten zaaien in de volle grond of , desgewenst, in de koude kas of platte bak. bakken, daar heb ik dit jaar ook mee te maken. Werkt gemakkelijk, je moet alleen staande spitten, dus geen rugklachten, maar bovenarm spierpijn…. Mijn grote tuin, die is er niet meer, ik ga kleiner tuinieren vanaf dit jaar, maar ook met een kleine tuin kun je voor jezelf best nog wel wat oogsten, mits de grond goed is en daar schort het nog wel wat aan bij mij, ik begin met gele bosgrond, inmiddels omgespit en compost en wat mest er ondergewerkt. Maar ook net als in bakken en potten, ga je ook in de tuin zaaien. Het seizoen begon bij mij altijd in februari, dan zaaide ik de tuinbonen in de volle grond, ook spinazie, raapstelen, zomerworteltjes, selderij en peterselie werden eind februari / begin maart gezaaid, gewoon buiten, dat kan. Maar dit jaar was het anders, het weer zat niet mee, het was koud en vies weer, geen tuinweer, ijsdagen zelfs, nee, de zaadjes zaten in de zakjes in huis beter dan in de grond. Inmiddels zijn de vooruitzichten beter, het wordt nu begin april iets warmer overdag en ook de nachten schijnen boven nul te worden, dat is fijn, maar denk eraan: “April doet wat hij wil” …. April is volgens de oudheid een HIJ en zo een ieder weet is de zon een ZIJ, dus deze zullen samen moeten werken om onze tuinplanten te plezieren. Dus geen geruzie tussen deze twee, dat kunnen we niet gebruiken. Bij deze temperaturen is het natuurlijk fijn werken in de moestuin en zo ik zag, zijn er al veel tuintjes mooi omgespit of op een andere manier bewerkt. Ook heeft bijna iedereen de zaden en het pootgoed al in huis, dat is fijn, dan kunnen we beginnen. tuinbonen, de eerste heb ik rond 24 maart gezaaid in de betonnen bakken, die ik mag gebruiken van vrienden. Maar ik wil er ook graag wat in mijn nieuwe tuintje planten, maar ik las al verhalen over muizen die de tuinbonen opeten en tja, met mijn tuintje midden in het bos, is dat dus een risico, dus heb ik eind maart 28 potjes gevuld met potgrond en daarin tuinbonen gezaaid, als het straks plantjes zijn, kunnen ze buiten worden uitgeplant. Nu hoor ik mensen hardop denken van… tuinbonen zijn toch bonen? En bonen mogen pas na half mei gezaaid worden…. ? Ja bonen zaai je na half mei, maar tuinbonen dat zijn bonen die je al vroeg buiten kunt zaaien, bij anderen bekend als labbonen, deze kunnen vorst verdragen. spinazie en raapstelen, lekkere groenten en erg gezond, vooral de raapstelen zijn lekker vroeg om te oogsten en je kunt er een lekker lente-stamppotje van maken. peultjes, zaaien langs gaas of voor kweken in een grote pot om later buiten te zetten, voor zaaien ivm mogelijke muizenvraat. Kruiden, bijna alle kruiden kun je deze maand zaaien, sommige buiten en sommige in de kas om bij nog extra koude dagen even af te dekken. Denk daarbij bijvoorbeeld aan basilicum. Selderij, peterselie, etc kun je gewoon buiten zaaien. prei kun je vanaf april ook zaaien, buiten op een rijtje, om later uit te planten. Zelfs spitskool, rode- en witte zomerkolen, bloemkool en broccoli, gewoon buiten zaaien. boerenkool en spruitjes niet, daar kun je nog wel even mee wachten, boerenkool zaai ik niet eerder dan eind mei. Kool zaai ik op rijtjes om ze later uit te planten. Dan maak je ook vaste bedjes, waar je dun in zaait, waar de plantjes in blijven staan en die je hooguit iets uitdunt. Bijvoorbeeld zomerworteltjes of straks in mei de winterwortels, maar ook Rode bietjes, kunnen nu op zo’n bedje gezaaid worden. Maak langs een lijntje een mooi recht gleufje met de achterkant van de hark, de steel dus en zaai ze niet te diep. bietjes zaai ik nog wel eens door om de 4cm 1 zaadje te leggen, de bolletjes in het bietenzaad bevatten meerdere zaadjes, dus uit 1 zo’n bolletje kunnen wel 3 of 4 bietenplantjes ontstaan, door de zaadjes iets verder uit elkaar te leggen, hoef je ze niet uit te dunnen, ze drukken tijdens de groei elkaar wel opzij. worteltjes zaai je ook heel dun, staan ze toch te dik , dan kun je ze uitdunnen, druk wel de gaatjes weer dicht, want als de wortelvlieg de geur van de worteltjes ruikt, dan legt ze daar haar eitjes, met alle gevolgen van dien. Kleine wormpjes die uit de eitjes komen vreten hele banen in de worteltjes, eventueel het bedje afdekken met insectengaas, als je het er 1 meter hoog rondom heen zet, dan heb je al veel succes, van boven gewoon open laten, de wortelvlieg komt niet hoger dan 60 cm, wel het insectengaas 10cm in de grond drukken. Radijsjes, de ene vindt ze lekker, de andere vindt het helemaal niks, maar ach, het is zo’n echte “moestuingroente” dat ze er gewoon bij horen, kun je nu ook gewoon buiten zaaien. aardappelen poten, vroeger deed je dat in april, tegenwoordig poten we ze al vanaf half maart, maar met late vorst moet je ze dan wel steeds beschermen. Nu heeft het weer er dit jaar voor gezorgd dat we gedwongen worden om ze in april te poten, dus net zoals vroeger, maak je geen zorgen, ze zullen je een prima oogst geven. Tegenwoordig planten mensen, die minder ruimte of geen tuin hebben, hun aardappelen in zakken of in een kuip, er zijn diverse filmpjes over te zien op youtube en ook ik ga voor de gein dit eens proberen. Andijvie en groenlof, daar wacht ik nog mee tot eind mei, begin juni, zomerandijvie schiet gemakkelijk door, omdat te voorkomen zaai je bij een temperatuur van ca. 20 graden, dan heb je vaak toch een mooie oogst. groenlof is meer een late herfstgroente, die ook vorst verdragen kan. Sla, hiervan heb ik al een beetje gezaaid, ook gewoon buiten, ook jonge sla kan wel een graadje vorst verdragen. Snijbiet, je hebt het in verschillende kleuren, je kunt het in rijen zaaien en bij het oogsten gewoon afsnijden of je legt om de 10cm 1 zaadje, dan krijg je grotere planten waarvan je losse bladeren afsnijdt, waarna de plant weer nieuwe bladeren maakt, zodat je tot laat in de herfst kunt blijven oogsten. Zo je ziet is er dus al heel veel mogelijk om te zaaien. “En al doet april wat hij wil en heeft aprilletje zoet, soms nog een witte hoed..” daar kunnen deze plantjes wel tegen. Geen stress dus als er nog eens een winterse bui komt en mochten de aardappelen al boven de grond komen en er komt nog een nachtvorst, gooi er dan een schep grond over of zet een omgekeerde bloempot over het plantje, dan komt het helemaal goed. Voor de vroege aardappelrassen geldt: 10-12 weken na het poten kun je de eersten oogsten. Vergeet niet tijdens de groei een handje patentkali te geven, dat hebben de aardappelen echt nodig. En laten we de bloemen niet vergeten, de bijen zullen ons dankbaar zijn. Zinnia, Cosmea, Malva, zonnebloemen en nog veel meer, het fleurt de tuin op! Veel plezier met het zaaien en lees goed op de zakjes wat er voor informatie op staat, het staat er niet voor niets op! Ik kijk uit naar het jonge groen, dat straks weer onze moestuin siert, jullie toch ook? Wim