September is de maand van de overvloed in de moestuin. Je plukt nog volop tomaten, courgettes, bonen en kruiden, terwijl de eerste herfstgroenten al klaarstaan. Tegelijk start je met het zaaien van spinazie, rucola, veldsla en winteruien, zodat je ook in de koude maanden blijft oogsten.

In deze moestuin kalender voor september zie je in één oogopslag wat je nu nog kunt zaaien in september, wat je kunt oogsten en bewaren, wat er nog uit je voorraad komt en welke vaste planten je nu al een plekje kunt geven. Ideaal als praktische leidraad voor je moestuin in september.

Legenda
🏠 In huis · 🪟 Serre/kas · 🪏 Buiten

• 🪟🪏 Rucola (normale en winterteelt) – groeit snel en houdt van de koelte van de nazomer. In de serre verleng je het seizoen, buiten heb je nog weken malse blaadjes.
• 🪏 Spinazie (herfstteelt) – zaai brede rijen in de volle grond voor een stevige herfst- en vroege winteroogst. Kies rassen geschikt voor herfstteelt.
• 🪟 Veldsla (koud glas laat) – zaai nu in de serre/kas voor frisse, knapperige blaadjes in de winter. Perfect als sla-basis of om te mengen met rucola en spinazie.

Tip: zaai bladgewassen in september liever wat dichter op elkaar en oogst ze jong als pluksla of babyblad. Zo vermijd je dat ze nog doorschieten in een warme nazomer.

• 🪟 Bloemkool (weeuwenteelt onder glas) – vroeg zaaien in september voor een extra vroege oogst in het nieuwe seizoen. Geschikt ras kiezen is hier cruciaal.
• 🏠 Tuinkers (kiemgroenten) – razendsnel resultaat op de vensterbank. Ideaal om de salade of boterham te pimpen in de maanden dat buiten alles wat trager gaat.

• 🪏 Tuinboon (zeer vroege teelt) – op milde plekken kun je nu al tuinbonen zaaien. Ze overwinteren als jonge plantjes en geven extra vroege oogst in het voorjaar.

Let op: op zware of erg natte grond wacht je beter tot het vroege voorjaar. Tuinbonen houden niet van kletsnatte voeten in de winter.

• 🪏 Stengelui (winterteelt) – zaai of plant in de volle grond voor fijne stengels in de vroege lente.
• 🪏 Pootuien (winterteelt) – plant winteruien op een luchtige, niet te natte plek. Ze starten rustig op en geven een vroege oogst volgend jaar.

• 🪟 Peterselie (herfst- en winterteelt) – peterselie kan goed tegen kou en groeit traag door. In de serre/kas heb je bijna de hele winter verse takjes om te plukken.

Tip van de maand: combineer je nazomerzaai van bladgewassen en kruiden met een beetje extra compost of bladmulch. Zo blijft de bodem actief en droogt hij minder snel uit bij een warme nazomer.

September is een prima maand voor aanplant van eetbare vaste planten. De grond is nog warm, er valt regelmatig regen en de planten kunnen nog goed inwortelen voor de winter. Vooral kleinfruit en aardbeien voelen zich nu thuis.

🍓 Aardbeiplanten

• Nieuwe bedden aanleggen of oude verjongen.
• Plant op een luchtige, zonnige plek en geef een mulchlaag tegen onkruid.
• Gebruik sterke, virusvrije planten voor een goede start.

🍇 Kleinfruit

• Frambozen, bramen en trosbessen in pot kun je nu al planten.
• Kies een zonnige, beschutte plek en zorg voor goede steun bij klimmers.
• Werk voor het planten wat compost in de bovenlaag voor een zachte start.

🍎 Fruitbomen in pot

• Appel-, peren- of pruimenbomen in container kun je in september al uitplanten.
• Blote-wortelbomen laat je nog even wachten tot later in de herfst/winter.
• Vergeet een stevige boompalen en boomband niet om windschade te voorkomen.

Plukkers tip: plant vaste planten iets hoger dan de omliggende grond en mulch rond de voet. Zo voorkom je natte voeten in de winter en hou je de bodem actief.

Verbazingwekkend wat je in september nog allemaal vers uit de tuin kunt halen mits de juiste teelt. Dit is de maand waarin zomer- en herfstgewassen elkaar overlappen. Combineer wat nu vers komt met je voorraad en je eet makkelijk het hele jaar uit eigen tuin.

• 🪏 Andijvie (zomer, herfst/winter)
• 🪏 Prei (zomer / vroege herfst)
• 🪏 Rucola (normale teelt)
• 🪏 Bleekselder / selder (zomer)
• 🪏 Sla (zomerteelt)
• 🪏 Spinazie (herfst)
• 🪏 Veldsla (volle grond)
• 🪏 Warmoes / snijbiet

• 🪏 Knoflook (einde van de bewaarteelt)
• 🪏 Knolvenkel (herfst vroeg / herfst laat)
• 🪏 Pastinaak (normaal)
• 🪏 Rode biet (zomer/herfst)
• 🪏 Stengelui (zomer- en herfstteelt)
• 🪏 Ui / ajuin (zaaiui, bosui)
• 🪏 Wortel (zomerteelt)
• 🪏 Aardappelen (middellate rassen)

• 🪏 Aubergine
• 🪏 Augurk
• 🪏 Courgette (vroeg en laat)
• 🪏 Komkommer
• 🪏 Maïs
• 🪏 Paprika
• 🪏 Peper
• 🪏 Pompoen
• 🪏 Tomaat
• 🪏 Doperwten (laatste oogst)
• 🪏 Snij- en prinsessenbonen (struik en staak)

• 🪏 Bloemkool (zomer/herfst)
• 🪏 Boerenkool (vroege herfst)
• 🪏 Koolrabi (zomer/herfst)
• 🪏 Raap
• 🪏 Radijs (zomer/herfst)
• 🪏 Rode kool (herfst)
• 🪏 Savooikool (herfst)
• 🪏 Spruitkool / spruiten (zomerteelt)
• 🏠 Tuinkers
• 🪏 Witte kool (herfst)
• 🪏 Diverse kruiden: basilicum, bieslook, dille, dragon, kervel, koriander, munt, peterselie, rozemarijn, salie, tijm (nog veelal vers te oogsten).

Heb je je groenten goed bewaard, dan kun je naast wat je nu nog oogst ook eindeloos putten uit je voorraad in september. Vers heeft altijd voorrang – we gaan geen verse spinazie invriezen als we nog uit de tuin kunnen plukken – maar een goed gevulde voorraadkast geeft rust.

• Bladgewassen – voldoende aanwezig in koude kas, serre of op de vensterbank (bv. veldsla, spinazie, snijbiet).
• Broccoli – vaak al in de diepvries als roosjes.

• Doperwten – diepvries
• Sluimererwten – diepvries
• Ui / ajuin – als bewaarui
• Knoflook – als bewaarteelt
• Sjalot – als bewaarsjalot
• Aardappelen – als bewaar-aardappel, koel en donker opgeslagen

• Vruchtgewassen – in september vaak nog volop vers in de tuin (tomaat, courgette, paprika, komkommer, pompoen …). Overschotten verwerk je tot saus, soep of inmaak.
• Kruiden – een deel is vers beschikbaar, een deel heb je al gedroogd (tijm, oregano, munt, dragon, bieslook, dille, koriander, peterselie, basilicum, rozemarijn, salie …).

Tip: voorzie één plank in je keuken of kelder als “moestuinplank”: weckpotten met bonen, tomatensaus, augurken, gedroogde kruiden en ingevroren blokjes pompoen of knolselder. Zo blijft je werk uit de tuin zichtbaar én wordt het ook effectief opgegeten.

September is hét moment om rucola, spinazie en veldslä te zaaien. Wacht je te lang, dan krijgen de plantjes te weinig daglicht en blijft de groei achter. Zaai in etappes om langer te kunnen oogsten.

Haalt een gewas niks meer op? Ruim het af en laat het bed niet kaal achter. Zaai een groenbemester of leg een laag mulch (blad, stro, grasmaaisel). Zo bescherm je de bodem en voed je het bodemleven.

Rooien doe je bij voorkeur bij droog weer. Laat de aardappelen kort aan de lucht drogen (maar niet in volle zon) en bewaar ze daarna donker en koel. Verwijder alle beschadigde knollen – die eten we eerst op.

Knip nieuwe bloemclusters weg en top tomatenplanten af. Zo gaat de energie naar de vruchten die er al hangen. Haal halfrijpe vruchten eventueel binnen om ze na te laten kleuren als de nachten erg koud worden.

Zelfs als je netjes zaait, komt er vaak te veel op. Dun tijdig uit en gebruik de uitgehaalde plantjes als microgroen in de salade. De overblijvende planten groeien dan uit tot stevige rozetten.

Wil je in herfst en winter blijven oogsten, maak dan nu al bedden vrij voor spinazie, veldslä en winteruien. Werk wat rijpe compost in en markeer duidelijk waar je wat gaat zetten. Zo zaai je niet “ergens tussendoor”, maar echt gericht.

Loop je kisten met aardappelen, uien, sjalot en knoflook regelmatig na. Haal rotte of beschadigde exemplaren eruit en gebruik alles wat begint uit te lopen snel op. Zo voorkom je dat één rot exemplaar de rest besmet.

September is ideaal om nog een grote knipbeurt te doen bij tijm, oregano, munt, dragon, bieslook en peterselie. Droog ze of vries ze in porties in, dan heb je in de winter ook nog eigen kruiden bij de maaltijd.

Kies een paar sterke planten van bijvoorbeeld sla, bonen of kruiden en laat die volledig afrijpen. Oogst de zaden, droog ze goed en bewaar ze koel en donker. Zo bouw je je eigen zaadvoorraad op, aangepast aan jouw tuin.

September is hét moment om te noteren welke rassen top waren en welke tegenvielen. Schrijf kort op wat je volgend jaar anders wilt doen. Je toekomstige zelf in het voorjaar zal je dankbaar zijn.

Kortom: september is genieten én voorbereiden tegelijk. Je plukt de rijkdom van je zomerteelt en legt tegelijk de basis voor een volle herfst- en wintermoestuin.